Ουίλιαμ Σαίξπηρ
Βασιλιάς Ληρ
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Ο «Βασιλιάς Ληρ», το αριστούργημα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ ανεβαίνει σε αυτήν την παράσταση για πρώτη φορά στην Ελλάδα μεταφρασμένος από τα αρχαία αγγλικά, δηλ. την πρώτη έκδοση του 1608 (Quarto) που κυκλοφόρησε στην Αγγλία την εποχή που ο Σαίξπηρ παρουσίαζε τον ΛΗΡ με τον 25μελή θίασό του. Η μετάφρασηέγινε από τον Γιώργο Βούρο,οποίος σκηνοθετεί το έργο και ερμηνεύει τον Βασιλιά Ληρ.
Η Μετάφραση
Έγινε πρωτότυπη μετάφραση του ΒΑΣΙΛΙΑ ΛΗΡ από τα αρχαία αγγλικά, από την πρώτη έκδοση του 1608 (Quarto) και η οποία παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, καθώς ως τώρα το έργο έχει μεταφρασθεί και παρουσιασθεί μόνο στην έκδοση Folio που κυκλοφόρησε στην Αγγλία το 1623, δηλ. επτά χρόνια μετά τον θάνατο του Σαίξπηρ (1617). Σημειωτέον ότι το Quarto έχει 250 στίχους παραπάνω που δεν έχει το Folio, ενώ το Folio 120 στίχους παραπάνω που δεν έχει το Quarto.
Η Παράσταση
Το θέμα της παράστασης, σύμφωνα με τη ματιά του σκηνοθέτη, είναι η ανύψωση τού ανθρώπου μετά από μια ολική πτώση του, μετά δηλαδή από τότε που θα στερηθεί για διάφορους λόγους όλα τα αγαθά που απέκτησε όπως η στέγη, η υγεία, η εξουσία, τα νιάτα, η ομορφιά, τα λεφτά, η οικογένεια, το κύρος. Στον ‘Βασιλιά Ληρ’ η Σαιξπηρική εξίσωση θα διαμορφωθεί ως εξής: Η Ύβρις θα φέρει την Πτώση, η Πτώση θα φέρει την Κένωση καί η Κένωση θα φέρει την Ανύψωση τού πεπτωκότος ανθρώπου. Ο σκηνοθέτης επιχειρεί να ξαναδιαβάσει το έργο του Σαίξπηρ στον βιομηχανικό και συνάμα ποιητικό χώρο του Θεάτρου ‘Βαφείο-Λάκης Καραλής’ σαν ένα δραματικό λαϊκό παραμύθι γεμάτο χιούμορ, φαντασία, ποίηση, ρεαλισμό και πολιτική άποψη, προσφέροντας ταυτόχρονα για πρώτη φορά στη χώρα μας μια πρωτότυπη θεατρική μετάφραση τού έργου στην πρώτη αυθεντική του έκδοση.
Για το έργο γράφτηκε πρωτότυπη μουσικήαπό τον Νίκο Χατζηελευθερίου, ενώ για την πραγματοποίηση τής παράστασης συνεργάστηκε το ‘Λαϊκό Σαιξπηρικό Θέατρο’ του Γιώργου Βούρου με τη θεατρική εταιρία ‘Προσωδία’ της Μαρίας Σκούπα. Τα σκηνικά-κοστούμια είναι της Ειρήνης Παγώνη, ενώ τις οπλομαχίες επιμελήθηκε και δίδαξε από την αρχή ο Χάρης Γεωργιάδης.
Μολονότι ο «Βασιλιάς Ληρ» θεωρείται το αριστούργημα του Σαίξπηρ δεν ανέβηκε συχνά στην ελληνική σκηνή. Παρουσιάζεται φέτος μόλις για δέκατη φορά στην Αθήνα από τότε που γράφτηκε (1605-1606):
1. 1889 ΛΗΡ Γεώργιος Πετρίδης (μετάφρ. Δημήτριου Βικέλα) Θέατρο Βαριετέ
2. 1900 ΛΗΡ Γεώργιος Πετρίδης (μετάφρ. Δημήτριου Βικέλα) Θέατρο Βαριετέ
3. 1938, ΛΗΡ Αιμίλιος Βεάκης (μετάφρ.Β.Ρώτα, σκηνοθ. Ροντήρη) Εθνικό Θέατρο
4. 1957, ΛΗΡ Αλέξης Μινωτής (μετάφρ. Β.Ρώτα, σκηνοθ. Μινωτή) Εθνικό Θέατρο
5. 1971, ΛΗΡ Τάσος Παπαδάκης, (μετάφρ.Ρώτα-σκην. Χ.Κανδρεβιώτου) Μικρό Θέατρο
6. 1978, ΛΗΡ Αλέξης Μινωτής (μετάφρ. Β.Ρώτα, σκηνοθ. Μινωτή) Εθνικό Θέατρο
7. 1996, ΛΗΡ Κώστας Καζάκος (μετάφρ. Ερρίκος Μπελιές, σκηνοθ. Λ.Τριβιζά) Καρέζη
8. 2005, ΛΗΡ Δημήτρης Καταλειφός (μετάφρ. Ερ.Μπελιές, σκηνοθ. Ουνκόφσκι) Εθνικό Θέατρο
9. 2010, ΛΗΡ Νικήτας Τσακίρογλου (μετάφρ. Δ.Καψάλης, σκηνοθ. Λιβαθηνός) Παλάς
10. 2014, ΛΗΡ Γιώργος Βούρος (μετάφρ Γιώργ.Βούρος-σκηνοθ. Γιώργ. Βούρος) Βαφείο
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Γιώργος Βούρος
ΣΚΗΝΙΚΑ-ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ: Ειρήνη Παγώνη
ΜΟΥΣΙΚΗ: Νίκος Χατζηελευθερίου
ΟΠΛΟΜΑΧΙΕΣ: Χάρης Γεωργιάδης
ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Γιώργος Βούρος
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Δήμητρα Λαζαρίδου
ΒΟΗΘΟΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ: Τόνια Μασσέρα, Δέσποινα Κοψαχείλη
Γιώργος Βούρος (Ληρ),
Μαρία Σκούπα (Τρελός),
Γιώργος Γεωργίου (Γκλόστερ),
Γεωργία Ζώη (Γκόνεριλ),
Κώστας Καποδίστριας (Όλμπανυ),
Γιώργος Βούτος (Κόρνουολ-Κήρυκας),
Πηνελόπη Σταυροπούλου (Ρήγκαν),
Γρηγόρης Σερμπής (Έντμοντ-Ιππότης-Γραμματικός β’),
Δημήτρης Καμπόλης (Κεντ-Ιππότης),
Ηλίας Κούτλας (Έντγκαρ-Βουργουνδός-Ιππότης),
Ζωή Μασούρα (Ρήγκαν),
Ελένη Σταυράκη (Κορντέλια),
Μανώλης Βαζαίος (Όσβαλντ-Ιππότης),
Βασίλης Τραϊφόρος (Γραμματικός α’-Όλμπανυ β’-Ιππότης),
Ξενοφώντας Χαντζής (Γάλλος Βασιλιάς-Υπηρέτης-Ιππότης),
Παναγιώτης Δεληγιάννης (Γέρος-Γιατρός-Ιππότης),
Νίκος Χρηστίδης (Κάραν-Υπηρέτης-Γάλλος Ιππότης),
Τόνια Μασσέρα (Μαγείρισα),
Πένη Χαλκιά (Υπηρέτρια).
… Φτωχά, δυστυχισμένα πλάσματα, όπου κι αν είστε πώς άραγε τα κουρέλια σας μπορούν να σας φυλάξουν αυτήν την άκαρδη νυχτιά; Πώς δε σας πρόσεξα ποτέ; Πού ζούσα εγώ τόσα χρόνια; Αχ, μεγαλεία μου παλιά δοκιμάστε εσείς απόψε το φαρμάκι. Νιώστε κι εσείς την παγωνιά όπως τη νοιώθει κάθε ανθρωπάκος που κρυώνει!
